Chromanie przestankowe jest wysiłkowym, niedokrwiennym bólem kończyny dolnej zmuszającym chorego do zatrzymania się. Odległość, po jakiej dyskomfort się pojawia, nazywa się dystansem chromania przestankowego.

Ból jest spowodowany niedrożnością lub zwężeniem tętnicy doprowadzającej utlenowaną krew do kończyny dolnej. W efekcie deficytu tlenowego mięśnie przeprowadzają metabolizm beztlenowy, którego produkty działają drażniąco na receptory bólowe zlokalizowane w tkankach kończyn.

Główną przyczyną tych niekorzystnych zmian jest miażdżyca. Blaszki miażdżycowe przylegając do ściany tętnicy, prowadzą do jej stwardnienia i zesztywnienia. Średnica naczynia coraz bardziej się zwęża i do kończyny napływa mniej dobrze utlenowanej krwi. Jeżeli tętnica całkowicie zarośnie, może spowodować zmiany martwicze. Miażdżyca kończyn dolnych bywa określana chorobą tętnic obwodowych (PAOD) lub miażdżycą zarostową tętnic nóg.

Ból przy chromaniu przestankowym jest spowodowany zawsze takim samym wysiłkiem. Jego umiejscowienie zależy od tego, która z tętnic jest zwężona. Najczęściej występuje niedrożność udowo-podkolanowa, ale ból może też pojawić się w pośladku, biodrze czy stopie. Zdarzają się też przypadki zajęcia kończyn górnych. Chromanie przestankowe może dotyczyć obu lub tylko jednej kończyny dolnej. Początkowo ból trwa około 5- 10 minut. Mija podczas spoczynku, ale powraca, gdy chory podejmie chodzenie. W zaawansowanym stadium występuje także podczas spoczynku.

Chromianie przestankowe rozwija się powoli. Zauważalnym objawem niedokrwienia kończyn dolnych jest zmniejszenie się masy i obwodu nogi. W chorej kończynie skóra staje się bledsza, chłodniejsza i cieńsza, zanika owłosienie. W zaawansowanym stadium tworzą się trudno gojące owrzodzenia. Sygnałem rozwijającej się choroby jest osłabienie tętna w pachwinie, pod kolanem, z boku kostki i na grzbiecie stopy. Gdy miażdżyca rozwija się, kończyna staje się chłodna, a chory traci czucie. Niepodjęte leczenie może doprowadzić do martwicy. W wielu jednak przypadkach długotrwałe niedokrwienie powoduje pojawienie się nowych połączeń między naczyniami, co powoduje złagodzenie dolegliwości. Chorzy rezygnują wówczas z leczenia, co może doprowadzić do powstania kolejnego zwężenia objawiającego się nagłym pogorszeniem sprawności.

Leczenie miażdżycy zarostowej zależy od stopnia zaawansowania choroby. W pierwszym stadium, gdy pojawia się mrowienie, drętwienie i zwiększona wrażliwości stóp na zimno, należy przede wszystkim wykluczyć czynniki ryzyka miażdżycy i wprowadzić zdrowe nawyki poprawiające krążenie krwi. Zalecany jest regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny. W zaawansowanych stanach choroby, gdy ból pojawia się po przejściu dystansu krótszego niż 200 metrów albo atakuje podczas spoczynku, leczenie polega na poszerzeniu i udrożnieniu zwężonego naczynia krwionośnego. Ma to przywrócić prawidłowe krążenie krwi.

W naszych ośrodkach terapią wiodącą w leczeniu chromania przestankowego jest chelatacja EDTA. Polega ona na podawaniu w postaci kroplówki syntetycznego aminokwasu EDTA, który „czyści” naczynia krwionośne ze złogów lipidowo – cholesterolowych. Oprócz oczyszczania naczyń krwionośnych, powoduje powstrzymanie procesów miażdżycowych. Aby zapobiec rozwojowi miażdżycy wspomagająco stosujemy też ozonoterapię.